“Công chúng thường xem vi
phạm bản quyền như một dạng “tội phạm không có nạn nhân” nhưng điều này
không đúng. Nếu các ý tưởng không được bảo vệ, sau đó các nghệ sĩ, các
nhà phát minh và các doanh nghiệp không thể tận hưởng được thành quả
sang tạo ban đầu của họ. Nếu điều đó xảy ra, khuyến khích đầu tưu vào
dổi mới khong còn, gây thiệt hại cho tăng trưởng kinh tế, phát triển con
người và xã hội của chúng ta. Nếu không có bảo vệ sở hữu trí tuệ cho
các ý tưởng tốt nhất, nền thơ ca, sách, âm nhạc và nhiều hơn thế nữa, có
thể bị gạt ra ngoài lề” – Ông Jack Labert, tùy viên kinh tế Mỹ tại Việt
Nam, đưa ra cảnh báo trong bài diễn văn khai mạc Hội thảo.
Tầm
quan trọng của Quyền sở hữu trí tuệ và thực thi quyền sở hữu trí tuệ
ngày càng đặt ra cấp thiết như cội rễ của phát triển xã hội trên nền
tảng những sáng tạo văn học nghệ thuật, khoa học, công nghiệp,.. được
công nhận và bảo vệ, đặc biệt trong kỉ nguyên công nghệ số và internet
toàn cầu hóa.
GS. TSKH
Hồ Ngọc Đại, Chủ tịch VIETTRO, một lần nữa khẳng định tầm quan trọng
quan trọng của Internet trong xã hội hiện đại, các cơ hội do nó mang lại
cũng như những thách thức đối với việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ nói
chung, đặc biệt là việc bảo hộ quyền tác giả, và các biện pháp để bảo vệ
hữu hiệu hơn các quyền trên trong bối cảnh công nghệ số nói chung và
internet nói riêng phát triển như vũ bão trên thế giới và len lỏi tới
các ngõ xóm ở Việt Nam..
Khái
quát hệ thống công ước quốc tế và văn bản pháp luật Việt nam trong
chuyên đề đầu tiên của hội thảo “Quản lí tập thể quyền tác giả, quyền
liên quan”, ông Bùi Nguyên Hùng, Cục phó cục bản quyền, cho rằng “hoạt
động quản lí và thực thi bảo hộ quyền tác giả, cũng như hành lang pháp
lí và công cụ thực thi cho các Tổ chức đại diện tập thể Quyền tác giả,
quyền liên quan còn chưa hội tụ đủ tiêu chí và chưa đủ mạnh mẽ, đặc biệt
đối với hoạt động sao chép, xâm phạm quyền tác giả đang phát triển với
nhiều hình thức, trạng thái, trong môi trường số nói chung và internet
nói riêng.”
Vấn đề quản
lí và bảo hộ quyền tác giả và quyền liên quan được Nhà nước quan tâm rốt
ráo trong trong một thập kỷ nay theo đòi hỏi của thực tiễn cũng như
công cuộc hội nhập quốc tế của đất nước, với một loạt động thái gia nhập
các công ước quốc tế bảo hộ quyền tác giả như Berne (2004), Rome
(2007), Geneva (2005), Brussels (2006), Trips (2007), và ban hành hàng
loạt các văn bản pháp luật quy định, hướng dẫn thực thi về Quyền tác
giả, quyền liên quan, Tổ chức đại diện tập thể quyền tác giả, quyền liên
quan, trong các bộ Luật: Dân sự, Sở hữu rí tuệ, Hải Quan, Luật Hình sự,
và các nghị định, thông tư hướng dẫn thi hành.
Theo
chuyên gia sở hữu trí tuệ Nguyễn Khắc Chiến: “Quản trị Tập thể quyền
sao chép trong môi trường số là vấn đề hoàn toàn mới (ở Việt Nam) và
hoạt động này rất phức tạp về nhiều mặt. Bên cạnh đó hệ thống quy định
pháp luật, tổ chức quản trị tập thể quyền sao chép còn chưa được chuẩn
bị đầy đủ cũng như nhận thức của nhà quản lí và dư luận xã hội còn khá
thờ ơ.”
Các diễn giả
tham gia Hội thảo lần này đã dựng lên toàn cảnh hiện trạng và chạm đến
những lỗ hổng, thách thức trong hoạt động thực thi bảo hộ quyền tác giả,
quyền liên quan, hành lang pháp lí, công cụ thực thi, đặc biệt trong
môi trường số và internet ở Việt Nam song các giải pháp cho những thách
thức này được đề cập rất hạn chế.
MINH ANH